تفاوت مالیات در استرالیا با ایران
یکی از چالش‌های مهم مهاجران ایرانی در سال اول ورود به استرالیا، آشنایی با سیستم مالیاتی جدید و درک تفاوت‌های آن با ایران است. در این مقاله، به‌صورت ساده و دقیق بررسی می‌کنیم که مالیات در استرالیا چگونه عمل می‌کند و چه تفاوت‌هایی با ایران دارد.
۱. ساختار کلی نظام مالیاتی: شفافیت در برابر ابهام
ایران:
در ایران، بسیاری از فرآیندهای مالیاتی هنوز به‌صورت نیمه‌دستی و غیرشفاف انجام می‌شوند.
عدم اطلاع‌رسانی کافی باعث می‌شود بسیاری از افراد ندانند دقیقاً چه میزان مالیاتی بدهکار هستند.
پیگیری‌ها، تشخیص مالیات و جرائم اغلب در فضای مبهم یا بر اساس سلیقه انجام می‌شود.
استرالیا:
سیستم مالیاتی استرالیا کاملاً دیجیتال، شفاف و ساختاریافته است.
اداره مالیات استرالیا (ATO) تمامی فرآیندها را به‌صورت آنلاین از طریق سامانه myGov مدیریت می‌کند.
تمامی درآمدها به‌طور خودکار ثبت می‌شوند و افراد می‌توانند سوابق مالیاتی خود را به‌راحتی مشاهده و پیگیری کنند.
۲. نرخ مالیات: پلکانی و منصفانه در برابر ثابت و پراکنده
ایران:
مالیات بر درآمد در ایران معمولاً ثابت یا با دامنه‌ی کم است، اما:
- اغلب فقط برای کارمندان رسمی اجرا می‌شود.
- مشاغل آزاد یا درآمدهای غیرشفاف گاهی بدون پرداخت مالیات باقی می‌مانند.
استرالیا:
مالیات بر درآمد در استرالیا به‌صورت پلکانی و بسیار دقیق محاسبه می‌شود.
هرچه درآمد بالاتر باشد، درصد مالیات پرداختی نیز بیشتر است، اما معافیت‌های قانونی نیز متنوع و گسترده هستند.
برای مثال، در سال مالی ۲۰۲۴–۲۰۲۵:
| درآمد سالانه | نرخ مالیات برای مقیم‌ها |
|---|---|
| تا ۱۸,۲۰۰ دلار | ۰٪ (معاف) |
| ۱۸,۲۰۱ تا ۴۵,۰۰۰ دلار | ۱۹٪ |
| ۴۵,۰۰۱ تا ۱۳۵,۰۰۰ دلار | ۳۰٪ |
| ۱۳۵,۰۰۱ تا ۱۹۰,۰۰۰ دلار | ۳۷٪ |
| بیش از ۱۹۰,۰۰۰ دلار | ۴۵٪ |
مالیات بر درآمد افراد (Individual Tax):
برای افرادی که به‌صورت شخصی فعالیت دارند (شامل کارمند، فریلنسر یا Sole Trader)، نرخ مالیات پلکانی است و بسته به سطح درآمد، درصد مالیات تغییر می‌کند.
(در این بخش همان نرخ‌های جدید سال مالی ۲۰۲۴–۲۰۲۵ که پیش‌تر گفته شد اعمال می‌شود.)
مالیات شرکت‌ها (Company Tax):
اگر کسب‌وکار شما به‌صورت شرکت (Company) ثبت شده باشد، نرخ مالیات به‌صورت زیر است:
- شرکت‌هایی با گردش مالی زیر ۵۰ میلیون دلار و بیش از ۸۰٪ درآمد غیرپسیو: نرخ مالیات ۲۵٪
- سایر شرکت‌ها (مانند شرکت‌های بزرگ یا سرمایه‌گذاری): نرخ مالیات ۳۰٪
- شرکت‌ها معمولاً باید به‌صورت جداگانه اظهارنامه مالیاتی (Company Tax Return) ارائه دهند.
- اگر ساختار کسب‌وکار به‌جای شرکت، Sole Trader یا Partnership باشد، سود کسب‌وکار وارد اظهارنامه مالیاتی شخصی می‌شود و طبق نرخ‌های فردی مالیات محاسبه خواهد شد.
۳. تنوع انواع مالیات‌ها
ایران:
- تمرکز بیشتر بر مالیات بر درآمد حقوق‌بگیران است.
- مالیات بر ارزش افزوده (VAT) اجرا می‌شود اما هنوز ناقص است.
- مالیات بر املاک، خودرو یا سرمایه‌گذاری‌ها ضعیف اجرا می‌شود.
استرالیا:
در استرالیا انواع مختلفی از مالیات وجود دارد که به‌صورت دقیق و سیستماتیک دریافت می‌شود، از جمله:
- مالیات بر درآمد (Income Tax): مالیاتی که افراد و کسب‌وکارها بر اساس درآمد سالانه خود پرداخت می‌کنند.
- مالیات بر سود سرمایه (Capital Gains Tax – CGT): مالیاتی که روی سود حاصل از فروش دارایی‌هایی مانند سهام، املاک یا ارز دیجیتال اعمال می‌شود.
- مالیات بر کالا و خدمات (GST – Goods and Services Tax): ۱۰٪ مالیات بر اغلب کالاها و خدمات فروخته‌شده در استرالیا. کسب‌وکارها موظف‌اند این مبلغ را جمع‌آوری و به ATO پرداخت کنند.
- مالیات شرکت‌ها (Company Tax): شرکت‌ها بر اساس سود خالص خود معمولاً ۲۵٪ یا ۳۰٪ مالیات پرداخت می‌کنند.
- مالیات بر سوپرنویشن (Superannuation Tax): مالیاتی که روی پرداخت‌های مربوط به بازنشستگی (سوپر) اعمال می‌شود. به‌عنوان مثال، کارفرما هنگام واریز ۱۱٪ سوپر برای کارمند، معمولاً نرخ ۱۵٪ مالیات بر آن پرداخت می‌کند.
۴. فرآیند ارسال اظهارنامه مالیاتی (Tax Return)
ایران:
- تنها گروه محدودی از افراد و شرکت‌ها مکلف به ارائه اظهارنامه مالیاتی هستند.
- فرآیند شامل کاغذبازی فراوان و نبود سیستم یکپارچه است.
استرالیا:
- همه‌ی افراد (حتی دانشجویان بین‌المللی) باید سالانه اظهارنامه مالیاتی (Tax Return) ارائه دهند.
- این فرآیند کاملاً آنلاین و از طریق سامانه MyGov و ATO انجام می‌شود.
- در صورتی که فردی هیچ درآمدی نداشته باشد، باید non-lodgement advice ثبت کند.
۵. برخورد با فرار مالیاتی
ایران:
- به دلیل نبود سیستم‌های ردیابی قوی، فرار مالیاتی بسیار رایج است.
- پیگیری‌ها و برخوردها غالباً ضعیف یا موردی هستند.
استرالیا:
- فرار مالیاتی در استرالیا جرم جدی محسوب می‌شود.
- سیستم‌های پیشرفته بررسی خودکار، تمامی درآمدها را ردیابی می‌کنند.
- تخلفات می‌توانند منجر به جریمه، محرومیت شغلی یا حتی حبس شوند.
۶. نقش مشاور مالیاتی
ایران:
- بیشتر افراد از مشاور مالیاتی استفاده نمی‌کنند یا ضرورتی برای آن نمی‌بینند.
- قوانین غالباً قابل تفسیر هستند.
استرالیا:
- استفاده از مشاور مالیاتی ثبت‌شده (Tax Agent) بسیار رایج و مفید است.
- مشاور کمک می‌کند تا از معافیت‌های قانونی استفاده کرده و مالیات کمتری پرداخت شود.
- هزینه‌ی مشاور نیز معمولاً به‌عنوان هزینه‌ی قابل کسر از مالیات در اظهارنامه ثبت می‌شود.
جمع‌بندی: سیستم مالیاتی استرالیا به نفع چه کسانی است؟
اگر به‌صورت شفاف فعالیت می‌کنید، حقوق‌تان ثبت‌شده است و به‌دنبال ثبات مالی هستید، سیستم مالیاتی استرالیا به نفع شما خواهد بود.
اگر اطلاعات شما به‌روز باشد و از خدمات حرفه‌ای بهره‌مند شوید، حتی ممکن است مالیات کمتری نسبت به ایران پرداخت کنید.
اما اگر با سیستم آشنایی نداشته باشید یا اشتباه عمل کنید، احتمال دارد جریمه شوید یا مالیات اضافی پرداخت کنید.